მესამე დავალება მეთერთმეტე კლასის მოსწავლეებისათვის ფიზიკაში

მესამე დავალება მეთერთმეტე კლასის მოსწავლეებისათვის ფიზიკაში

გაკვეთილის თემა: ნაჯერი ორთქლი,დუღილი,  ჰაერის ტენიანობა.

 სითხის ღია ზედაპირიდან აორთქლება წარმოებს მანამ, სანამ ის მთლიანად არ აორთქლდება.

ორთქლს, რომელიც დინამიკურ წონასწორობაშია თავის სითხესთან, ნაჯერი ორთქლი ეწოდება,გამონათქვამი დინამიკურ წონასწორობაშია ნიშნავს: სითხეში დაბრუნებული მოლეკულების რაოდენობა ტოლია სითხიდან ამოტყორცნილი მოლეკულების რაოდენობის.

   ნაჯერი ორთქლის წნევა ტემპერატურის პროპორციულია.

ნაჯერი ორთქლის მდგომარეობის აღწერა მიახლოებით შეიძლება იდეალური აირის მდგომარეობის განტოლებით, ხოლო წნევა p= nkt  ფორმულით.

  მოცემული სითხის ნაჯერი ორთქლის წნევა დამოკიდებული არ არის მოცულობაზე, იგი დამოკიდებულია მხოლოდ ტემპერატურაზე.

   ორთქლს მოცემულ ტემპერატურაზე  მაშინ აქვს უდიდესი  წნევა, როცა ის ნაჯერი ხდება.

   დუღილი არის სითხის მთელ მოცულობაში ორთქლის სწრაფად მზარდი ბუშტულების წარმოქმნა, სითხის ზედაპირზე ამოსვლა და გასკდომა. ტემპერატურას, რომელზეც სითხე დუღს, დუღილის ტემპერატურა ეწოდება.

  ჰაერში არსებული წყლის ორთქლის სიმკვრივეს აბსოლუტურ ტენიანობას უწოდებენ.

  ჰაერის  ფარდობითი ტენიანობა ეწოდება მოცემულ ტემპერატურაზე  ჰაერში არსებული წყლის ორთქლის   სიმკვრივის შეფარდებას იმავე ტემპერატურაზე  ნაჯერი ორთქლის  სიმკვრივესთან , გამოსახულს პროცენტებით:

ტემპერატურას, რომელზეც წყლის ორთქლი ხდება ნაჯერი, ნამის წერტილი ეწოდება.

ნამის წრტილამდე და უფრო დაბალ ტემპერატურამდე ჰაერის გაცივებისას იწყება წყლის ორთქლის კონდენსაცია: წარმოიქმნება ნისლი და ჩნდება ნამი.

 ფარდობითი ტენიანობის გასაზომად გამოიყენებაფსიქრომეტრი, რომელიც ორი თერმომეტრისაგან შედგება. ნამის წერტილი შეიძლება განვსაზღვროთ კონდენსაციური ჰიგრომეტრით.

საშინაო დავალება: გედენიძის ფიზიკის 11 კლასის სახემძღვანელო, პარაგრაფი 3.12,    3.13 პასუხი გაეცით გვ 89-ზე N  11,  12,  13. კითხვებს.